Zehirlenmeler
Zehirlenmelerde İlk Yardım:
Zehirli maddelerin vücuda girmesi sonucu ortaya çıkan duruma ZEHİRLENME denir.
Zehirlenme Şekilleri
* Ağız Yolu İle;
- Gıda zehirlenmeleri,
- İlaçlarla olan zehirlenmeler,
- Kimyasal madde ile zehirlenmeler,
- Alkol zehirlenmesi.
* Solunum Yolu İle;
- Karbonmonoksit zehirlenmeleri,
- Diğer zehirli gazlarla olan zehirlenmeler.
* Deri Yolu İle;
- Zehirli gazlar,
- Böcek öldürücü ilaçlarla olan zehirlenmeler,
- Diğer kimyasal maddelerle olan zehirlenmeler.
* Belirtiler
- Ağızda yanma, özel tat, yutkunma zorluğu, bulantı, kusma, karın ağrısı, karın krampı,
- İshal, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi ve terleme,
- Bilinçte değişik derecelerde bozukluk,
- Solunum ve dolaşımda değişik derecelerde bozukluk, hatta durma,
- Önemli durumlarda idrar miktarı azlığı hatta hiç idrara çıkamama,
- Görmede bozukluk, gözbebeklerinde küçülme,
- Nabızda zayıflama,kan basıncında düşme ve havaleler olabilir.
* Bilinci Yerinde ise;
- Mümkün olduğu kadar çabuk tıbbi yardım isteyiniz: bir ambulans (Tel: 112) çağırınız.
- Zehirlenmenin nedenini biliyorsanız, haber verirken belirtiniz.
- Ayrıca Zehirlenmelerde Başvurulacak Danışma Merkezini arayabilirsiniz.
- Tıbbi yardım ulaşana kadar hasta yalnız bırakılmamalıdır.-Kusturarak mide içindekileri boşaltınız.
* Bilinci Kaybolmuş ise;
- Yan yatırınız.
- Baş ve boyunu arkaya çeviriniz, soluk yolunu açınız.
- Alt çeneyi ve dili öne çekiniz.
- Gerekirse ağızdan ağıza yapay solunum yapınız.
- Kalp durmuşsa kalp masajı uygulayınız.
- Hastahaneye gönderiniz.
* Zehirli mantar, Tütün ve Zehirli Diğer Bitkiler ile Olan zehirlenmelerde İlk yardım
- Ağızdan bol su içirerek sulandırınız.
- Parmağınızı zehirlenenin ağzına sokarak kusturmaya çalışınız.
- Tırnağınız uzunsa hastanın boğazını yaralayabilirsiniz. Tırnağınızı kesiniz.
- Kusarak çıkarılanı saklayınız. Birlikte hastahaneye götürünüz. Böylece zehrin cinsi saptanabilir.
- Zehirli gıdayı aldıktan sonra 3-4 saat geçmişse müshil vererek dışarı atılmasını sağlayınız.
- İki üç yemek kaşığı tıbbi kömürü bir bardak su içinde karıştırarak içiniz.
- Tıbbi kömür zehirleri bünyesinde tutar.
- Şoku önleyiniz. Hastahaneye gönderiniz.
DİKKAT: Genel kural olarak zehirlenen kişiyi kusturmayın; bu kuralın tek istisnası eğer kişi bilinçli ise ve kısa bir süre önce olması "ilaç içimi" söz konusu ise kusturulabilir.
* ZEHİRLENMENİN BELİRTİLERİ
- Aniden ortaya çıkan karın ağrısı.
- Etrafta boş bir ilaç şişesine veya kutusuna rastlanması.
- Bir görgü şahidinin sözlü beyanı.
- Kazazedenin kendisinden alınan bilgi.
- Ağız veya dudakların çevresinde yanıklar ve kavlamalar.
- Nefes kokusundaki anormallik.
- Kusma ve sürekli ishal
* Ne Yapmalı ?
- Telefonla, telefon yoksa, en seri vasıta ile doktor çağırınız.
- Doktora zehirlenme hakkında bilgi veriniz.
- Kazazedeye su veya süt içirerek zehiri sulandırınız.
- İlaçtan zehirlenmiş ise, hastanın boğaz gerisini parmağınızIa gıdıklayarak kusmasını temin ediniz.
- Kusma sırasında ( kendisi kusmuş olsa bile); ku sulan zehirin tekrar yemek borusuna veya nefes borusuna kaçmaması için başını kalçalarından aşağıya gelecek şekilde eğiniz.
- Eğer kazazede küçük bir çocuk ise, midesi üzerine dizinize yatırınız.
DİKKAT: Eğer hasta tuz ruhu (lavabo temizleyicisi) veya gaz, benzin, boya incelticisi, mobilya cilası gibi bir petrol ürünü ile zehirlenmiş ise; kusturmaya çalışmayınız. Zira, bu gibi maddelerin kusulması halinde akciğerlerde, burun ve boğaz yollarında tehlikeli yanıklar meydana gelmektedir.
* Kusmanın tehlikeli olduğunu gösteren belirtileri şunlardır:
- Nefeste gaz veya benzin kokusu.
- Ağız veya dudak çevresinde yanıklar.
- Baygınlık
- çırpınmalar
- Halsizlik
- Etrafta bu maddelerin içildiğini gösteren belirtiler.
DIKKAT: Eğer hastanın ne cins bir madde ile zehirlendiğini bilmiyorsanız, nefesinde ko ku ve ağız çevresinde yanık yok ise, doktor gelinceye kadar su veya süt içirerek zehiri sulandırınız. Kusmasını temin ediniz. Zehirin mide ve bağırsaklar tarafından emilmesini geciktirmek için süt, zeytinyağı veya yumurta akı gibi bir yumuşatıcı içiriniz. Hastayı sessiz ve sıcak tutunuz. Doktor çağırmak mümkün değil ise; en seri vasıta ile onu yakınınızda bulunan bir sağlık kuruluşuna yetiştiriniz.
* Yukarıda saydığımız tedbirler, şu zehirlenmeler için oldukça önemlidir ve hastayı kurtaracak önemdedir.
- ilaç zehirlenmeleri
- Besin ve mantar zehirlenmeleri
- Alkol zehirlenmeleri
DIKKAT: Doktor tarafından verilmedikçe rastgele ilaç kullanmayınız ve iğne vurdurmayınız. Dolapta fazla bekleyen, kokusu ve tadı bozulmuş olan yemekleri yemeyiniz; etleri kullanmayınız. Marketlerde (ambalaj içinde, adresi belli) satılanların dışında mantar yemeyiniz. Kırlardan rastgele mantar toplayıp yemeyiniz. Kapağı şişmiş konserveleri yemeyiniz.
NOT: Kazazedenin ne ile zehirlendiğini bilmiyor iseniz; kusmuğundan bir kısmını bir kaba koyup doktor gelince ona gösteriniz. Eğer hastayı doktora veya hastahaneye götürecek olursanız; ku smuk örneğini yanınızda götürünüz. Zira doktor nasıl bir panzehir vereceğine bu örneği tahlil ettikten sonra karar verecektir.
