Afet Yönetim Merkezi Afet Yönetimi Değerlendirmesi ve Öneriler
Firmalarda Afet Sonrası İş Sürekliliği : HSBC ve Warner Bros.
Studios Örnekleri
Özellikle HSBC saldırısından sonra, HSBC’nin veri kaybına uğramadan online işlemlerine
devam etmesi, birimlerini, daha önceden planlandığı şekilde, başka bir binaya taşıyarak
çalışmalarını sürdürmesi, terör saldırılarının ekonomik ve ticari açıdan verdiği belki de en
önemli ders olmuştur. Terör veya başka bir afet sonucu, holding, banka yada resmi kurum
merkezlerinin fiziksel olarak zarar görmesi ve bu zararın gerek personele, gerekse bilişim
altyapısına sirayet ederek tüm ağı etkilemesi, ilgili kuruluşun tüm faaliyetlerini aksatması,
hem teröristlerin hedeflerine ulaşmasına yardımcı olması, hem de zaten yaşanmış felaketin
etkilerini dalgalar halinde çok daha büyütmesi açısından, istenmeyen bir durumdur.
Bu rapor kapsamında da, gerek dükkan bazında küçük işletmeler ve gerekse kurumsal
firmaların, afetlerden sonra dahi çalışmalarını sürdürmeleri, personel ve teçhizatlarını afetten
en az hasarla çıkarmaları için yapmaları gerekenlere, kısaca değinilmiştir. Türkiye’den HSBC
ile Amerika’dan Warner Bros. Studios örnekleri incelenerek, firmaların afetlere önceden
hazırlanmalarının onlara neler kazandırabileceğine işaret edilmiştir.
Bölüm 1– Firmalarda Afet Sonrası İş Sürekliliği : HSBC ve Warner Bros. Studios Örnekleri - 65
Afet Yönetim Merkezi Afet Yönetimi Değerlendirmesi ve Öneriler
1.1. Kurumsal Firmalar ve Endüstriyel Tesislerde Afete Hazırlık
Kurumsal bir firmanın veya bir endüstriyel tesisin afete hazırlığı dört adımda
tamamlanabilir [ 21 ]. Bu adımlar ve özetleri, aşağıda açıklanmıştır.
1.1.1. Planlama Takımının Oluşturulması
İlk olarak bir planlama takımı oluşturulması, bir çok açıdan faydalıdır. Zira bu
şekilde bir takım çalışması, katılımcıları cesaretlendirir ve verimliliklerini artırır.
Planlama takımı içerisinde, genelde işin büyük kısmını omuzlayacak birkaç
kişilik çekirdek bir ekip ve çevresinde de yardımcı birimler olacaktır. Önce bir afet yönetim
erki kurulmalı, görev ve sorumluluklar tarif edilmeli, son olarak da bütçe ve çalışma takvimi
oluşturulmalıdır.
Kurumsal firmalar için, önerilen muhtemel bir afet yönetimi organizasyon
Afet sırasında kullanılabilecek kaynakların ve olası afetlerin analizi, risk
yönetiminin çok önemli bir bileşenidir. Bu analiz için önerilen adımlar, aşağıda sıralanmıştır.
!"Mevcut Plan ve Politikaların Gözden Geçirilmesi
Eğer varsa, mevcut tahliye planı, yangından korunma planı, güvenlik ve
ilkyardım planı, çevre politikaları, güvenlik prosedürleri, sigorta programı, finansal politikalar,
insan kaynakları, tehlikeli maddeler, risk yönetimi politikası ve harici kaynaklarla yardımlaşma
anlaşmaları tekrar gözden geçirilmeli, eğer varsa, gerekli değişiklikler yapılmalıdır.
!"İlgili Kuruluşlarla Temasa Geçilmesi
Valilik, Belediye ve İtfaiye, Sağlık Kuruluşları, Afet Koordinasyon Merkezi ve
Üniversiteler gibi, ilgili yasal kuruluşlar ve diğer bazı sivil toplum kuruluşları ile temasa
geçilerek, işbirliği olanakları değerlendirilmelidir.
!"Yasal Düzenlemelerin Özümsenmesi
Firmanın tabi olduğu mevcut yasal düzenlemeler ve bunların firma üzerindeki
etkileri, olası afete ilişkin yansımaları değerlendirilmelidir (Yangın Yönetmeliği, Deprem
Yönetmeliği v.s.) .
!"Tehlikelere Karşı Hassasiyetlerin Belirlenmesi
Eğer üretim varsa, kritik ürünlerin belirlenmesi, mümkünse yedek stoklarının
oluşturulması gerekir. Ayrıca elektrik, su, doğalgaz ve telefon gibi yaşamsal sistemlerin
gözden geçirilmesi ve güvenceye alınması mecburidir. Tüm bunlara ek olarak, üretimin yada
çalışmanın devamı için en önemli birimler, personel ve ekipmandır. Bunlardan birinin
eksikliği, giderilmesi en zor durumdur ve çalışmayı tamamen kesmeye yeterlidir.
!"Dahili İmkanların ve Kapasitenin Tahmini
Personel, ekipman, yedekleme sistemleri ve yönetimsel kapasitenin
çıkarılması gerekir. Kim, hangi ekipmanla, hangi işi yapabilir, ne tür beklenmeyen durumda,
kapasite ne kadar zorlanabilir, bunların tespiti gerekir.
!"Harici Yardım Olanaklarının Tahmini
Elbette kurum dışı yardım her zaman olasıdır ve gereklidir. Bunun için resmi
ve bölgesel kuruluşların yanı sıra, diğer özel kurumlardan, daha önce yapılacak yardımlaşma
anlaşmaları neticesinde (mutual aid aggrements) yardım almak mümkündür.
!"Sigorta Yapısının İncelenmesi
Sigorta kapsamı, teminatın içeriği, olası afetlerde göz önüne alınarak tekrar
gözden geçirilmelidir. Herhalde afetten sonra, oluşan hasarın teminat dışı olması, firma için
büyük ve belki de yıkıma sebep olacak bir külfet getirecektir.
1.1.3. Planlama
a) Yönetici Özeti
Yönetici özetinin içeriği, aşağıdaki gibi olabilir;
1. Planın amacı
2. Oluşturulan afet yönetim politikası
3. Kilit personelin görev ve sorumlulukları
4. Olası afetlerin tipleri
5. Afet yönetiminin gerçekleştirileceği yer
b) Afet Yönetimi Bileşenlerinin Tespiti ve Planlanması
Afet Yönetimi Bileşenlerinden kasıt, afet yönetim operasyonları
sırasında çekirdek konumdaki faaliyetlerdir.
!"Emir – Komuta
!"İletişim
!"Can Güvenliği
!"Halkla İlişkiler
!"İyileştirme Faaliyetleri
!"Lojistik
Afet yönetim planlamasında, her personelin cevabını bilmesi
gereken iki önemli soru vardır. 1. Benim sorunluluğum nedir? , 2. Nereye gitmeliyim ?
c) Müdahale Prosedürlerinin Belirlenmesi
Afet anında müdahalenin nasıl yapılacağı, müdahale ekibinin
görevleri ve öncelikleri, o esnada yapılmakta olan ve yarım kalan işlerin yedeklenmesi gibi
önlemler ve müdahale seçenekleri belirlenmelidir. Ayrıca, eğer afet 15 – 20 Kasım
saldırılarındaki gibi bir terörist saldırı, bombalama eylemi gibi bir afet ise, bazı ek müdahale
önlemleri almak gerekir. Bunlar aşağıda sıralanmıştır,
!"Çalışanların ve müşterilerin uyarılması,
!"İletişimin sağlanması
!"Tahliye prosedürünün acilen başlatılması
!"Müdahale aktivitelerinin yönetilmesi
!"Yangınla mücadele
!"İşlerin hemen durdurulması
!"Önemli kayıtların ( HSBC, mevduat kayıtları gibi ...)
korunması,
d) Yardımcı Dokümanlar
Harita, telefon listesi, kaynak listesi gibi yardımcı dokümanlar düzenlenmeli ve
plana eklenmelidir.
e) Planın Yazılı Hale Getirilmesi
Planın yazılı doküman haline getirilmesi için de bazı aşamalar gereklidir. Bu
aşamalar için ise, bir çalışma takvimi oluşturulmalıdır. Bu aşamalar şunlardır ;
!"İlk taslak
!"Gözden geçirme
!"İkinci taslak
!"Masaüstü alıştırmaları
!"Son taslak
!"Baskı
!"Dağıtım
f) Tatbikat Takviminin Belirlenmesi
Bu kısım, 4ncü adımda daha ayrıntılı incelenmiştir.
g) Harici Yardım İmkanları ve Koordinasyon
Harici yardım anlaşmalarının yapılması ve prensip kararlarından ziyade asıl
önemli olan, fiziksel olarak, bu yardımın nasıl uygulamaya geçirileceğidir. Yani
somutlaştırmak gerekirse, gelen yardım ekipleri giriş için hangi kapıyı kullanacak, kime veya
hangi birime bağlı olarak çalışacaklar, nasıl tanınacaklar, gelen ekiple iletişim kim vasıtasıyla
ve nasıl saptanacak, müdahale aktivitelerine kimler katılacak gibi soruların da cevaplanması
gereklidir.
h) Resmi İmkanlar
İlgili resmi kurumlarla irtibata geçilerek, resmi destekle ilgili parametreler
( isimler, telefon numaraları, resmi destek içerik ve şartları v.s. ) plana işlenmelidir.
İstanbul Teknik Üniversitesi 15 & 20 Kasım 2003 Terörist Saldırıları
Afet Yönetim Merkezi Afet Yönetimi Değerlendirmesi ve Öneriler
i) Son Gözden Geçirme
Yöneticilere, resmi görevlilere, yönetim kurulu gibi üst düzey yönetim erkine
brifingler verilerek, görüşleri alınmalı ve tavsiyeler not edilerek dikkate alınmalıdır.
j) Planın Dağıtılması
Plan, ilgili kişilere imza karşılığı dağıtılarak, sorumluluklarını yerine getirmeleri
garanti altına alınmalıdır. Yani bu plan, aynı zamanda dahili bir tebligat niteliği taşır. Planın
nerelere ve kimlere dağıtılacağı da önemli bir konudur. Bunun için öneriler, aşağıdadır ;
!"Yönetim kurulu ve üst düzey diğer yöneticiler
!"Afet müdahalesinde rol oynayacak kilit personel
!"Firma merkezleri
!"Kamu afet yönetim merkezleri
Kilit personele, evlerinde bulundurmaları için bir kopya da fazladan verilmelidir.
Ayrıca tüm personel hem plan hakkında, hem de tatbikatlar ve diğer çalışmalar hakkında
bilgilendirilmelidir.
1.1.4. Planın Hayata Geçirilmesi
Plan yazılı bir doküman olarak raflarda kalmamalı, basılıp dağıtıldıktan
sonra düzenli ve devamlı olarak sürdürülmesi gereken bazı faaliyetlerle vardır.
a) Planın, şirket faaliyetlerine dahil edilmesi
Afet yönetim planı, şirketin genel çalışma kültürünün bir parçası
olmalıdır. Bunun için önceden uyarılarla afet bilinci canlı tutulmalı, personel eğitimleri sürekli
devam etmeli, yönetim kademelerinin katılımı sağlanmalı, gün gün personel
görevlendirmeleri yapılmalıdır.
b) Tatbikat düzenlenmesi
Firmada çalışan herkes, düzenli tatbikatlara eşlik etmelidir. Bunun
için müdahale esnasında kullanılacak teknik ekipman ilgili personele tanıtılmalı, toplu tahliye
alıştırmaları yapılmalı ve en son geniş çaplı tatbikatlar gerçekleştirilmelidir.
c) Planın geliştirilmesi ve güncelleştirilmesi
En az yılda bir kez, plan her kademesiyle gözden geçirilmeli ve
gerekli değişiklikler yapılmalıdır.
1.2. Küçük İşletmeler ve Dükkanlar İçin Risk Yönetimi
Küçük işletmeler ve dükkanlarda afet yönetimi, nispeten daha kolay ve zahmetsizdir.
Alınacak basit önlemlerle, hasarı ve kayıpları en aza indirmek mümkündür. 15 ve 20 Kasım
terörist saldırıları esnasında, Levent, Şişli ve Beyoğlu’nda bulunan küçük işletmeler ve
dükkanların -afetin direk hedefi olmamalarına rağmen-mağduriyetleri ortadadır.
Raporun bu kısmında, küçük işletmeler ve dükkanların, afet yönetimi ile alakalı alması
gereken tedbirler kısaca özetlenmiştir [ 22 ].
İlk olarak, nelerin korunmasına gerektiğine ve önceliklerin neler olduğuna karar
verilmelidir. Çalışanlar, müşteriler, kayıtlar, çizimler veya ticari evraklar, ekipmanlar v.b.
Ayrıca, 15 – 20 Kasım saldırılarındaki patlamalar gibi, ani meydana gelen afet durumlarında
“acil tahliye” büyük rol oynar.
a) Tahliye Planı
Tahliye, toplu gerçekleştirilen bir eylemdir. Fertlerin tek başına tahliyesi değil,
tüm personelin ve müşterilerin eksiksiz tahliyesi başarı sayılabilir. Bunun için herkes,
kendinin ne yapacağını bilmeli, diğerlerinin sorumluluklarından da haberdar olmalıdır
İlk başta, bir tahliye alarmı ( kimi zaman bu yüksek sesle bağırılacak bir
kelime bile olabilir ) belirlenmelidir. Bu alarmı duyan kişiler, ceketlerini dahi almadan
kendilerine düşeni yapmak için derhal harekete geçmeli ve sırasıyla aşağıda görevlerden
birini veya birkaçını yerine getirmelidir.
!"Gaz, elektrik gibi servislerin devre dışı bırakılması,
!"Bazı kişilerin çıkış yollarında bekleyerek tahliye olanlara
yol göstermesi,
!"Dışarıda bekleyecek bir kişinin de, tahliye edilen kişi
sayısını takip ve kontrol etmesi,
!"İlgili yerlere haber verilmesi (112, 155 gibi...)
!"Gerekli durumlarda, geçici barınak kurulması,
!"Bir veya birkaç kişinin cadde girişlerine giderek hem
trafiğin olay yerine girmesini engellemesi, hem de acil
müdahale araçlarına yol göstermesi,
Ancak unutulmamalıdır ki, fırtına, sel, deprem gibi bazı afetlerde, tahliye
sakıncalı bir hareket olabilmektedir!
b) Personel Listesi
Bu listede, ev adresleri, telefon numaraları, acil bir durumda yakınlarından
kiminle iletişime geçilmesi gerektiği, kan grubu gibi bilgiler bulunmalıdır. Ayrıca, sağlık
durumu ( varsa sara, tansiyon, şeker koması gibi rahatsızlıkları ) , çocuklarının okulları ve
telefonları ile eğer varsa bakıcılarının isim ve telefonları gibi ikincil bilgiler de olmalıdır.
c) İşletme Bilgileri, Hesap Defterleri, Kayıtlar, Çizimler v.s.
Öncelik taşıyan belge, bilgi ve çizimler, üzerlerine afette en önce kurtarılması
gereken malzeme olduğunu belirtecek işaretler ve yazılar konularak dosyalanmalıdır. Aslında
en iyisi bu tür bilgi, belge ve çizimlerin her zaman başka bir yerde yedeklerini bulundurmaktır.
d) Basit Kat Planı
Çıkışları, çalışma sahalarını, ana elektrik şalterlerini, su vanalarını ve
kapatılması yada müdahale edilmesi gereken diğer sistemleri, varsa yanıcı maddelerin
depolandığı bölümleri ve müdahale sırasında gerekli olabilecek diğer tüm bilgileri gösteren
basit bir kat haritası hazırlanmalıdır.
e) Yedekleme
Örneğin işletmelerin maliye kayıtları gibi, önemli kayıtlar başka birimler veya
kuruluşlar tarafından tutuluyorsa, bunların yedeklerinin aynı zamanda bu birim yada kuruluş
tarafından da alınması ve farklı bir yerde muhafaza edilmesi sağlanmalıdır.
f) Afet Yönetimine Yönelik Uygulama ve Pratikler
Personel ile yapılacak düzenli toplantılar ile, plan gözden geçirilmeli ve
toplantı notları tutanağa geçirilmelidir. Yapılabilecek tatbikat aktivitesinin adımları şöyledir;
!"Olası afetin büyüklüğü hakkında tahminde bulunulması,
!"Tahliye çağrısı yapılması,
!"Kilit personelin, korunması gereken evrakları koruması,
gerekiyorsa dışarı çıkarması,
!"Görevlendirilen personelin işletmeyi hırsızlıklar, meraklı
vatandaşlar gibi zararlı etkenlerden koruması,
!"Görevlilerin, 110, 112, 155 yada diğer ilgili birimleri
telefonla araması,
!"İşverenin yada diğer kilit personelden birinin kaybolması
yada yaralanması durumunda, alternatif sorumluluk
planının devreye sokulması,
!"Personelin dışarıda, huzurlu ve sakin bir pozisyon
almasının sağlanması. Ayrıca, kurtarılan belge, bilgi ve
çizimlerin de, önceden belirlenen bir sırada ve yerde
dizilmesi,
!"Görevlendirilen personelin çıkış kapılarında durarak,
sadece müdahale ekiplerinin girişine izin vermeleri,
!"Personelin dışarıda sayıma tabi tutulması,
!"İlk yardımın bizzat personel tarafından gerçekleştirilmesi,
!"İşverenin iyileştirme faaliyetlerini gözden geçirerek işe
koyulması.
1.3. Bilişim Altyapısı ve Afet Planlaması
“Afet Bilişim Stratejisi”nin temel noktası, tüm veri sistemlerinin coğrafi olarak farklı
mekanlardaki iki farklı veri yönetim merkezinde tutuluyor olmasıdır. Böylece, afet veya diğer
menfi olayların gerçekleştiği mekanda bulunan sistemler zarar görse de, diğer merkez
sağlıklı şekilde çalışabilir. Örneğin, İstanbul merkezli bir holding, veri merkezlerinin gölgesini
Konya’da bulunduruyor olsun. İstanbul’da oluşabilecek deprem, sel, yangın, terör gibi menfi
olaylar coğrafi olarak uzak bir şehir olan Konya’yı etkilemeyeceği için, veri kaybı söz konusu
olmayacaktır. Bazı uluslararası şirketler bu stratejiyi farklı ülkelerde gölge veri merkezleri
kurarak uygulamaktadır. Böylece ülke çapında meydana gelebilecek afet olaylarından
etkilenme riskini de sıfıra indirmiş olmaktadırlar.
Birçok firma, verilerinin bir yedeğini oluşturmayı unutmamaktadır. Ama en çok ihmal
edilen şey, yedeklenen verilerin aynı sistem odasında tutuluyor olmasıdır. Farklı
coğrafyalarda yedek veri merkezi kurmak her çapta şirketin gücünü aşabilir. Fakat, yedeği
alınan verilerin, şirket merkezi dışında güvenli ortamlarda tutulması bir zorunluluktur.
Altyapı çözümleri sunan bilişim şirketleri de, bankaların uyguladığı yedekleme
sistemlerinin mikro modellerini, küçük şirketlerde uygulayabilmek için öğrenmek istemektedir.
Faciayı yaşayan HSBC, yeni bir saldırıyla karşılaşmamak için yedek sistemlerini nerede
tuttuğunu ve ne şekilde bir afet yapılanması yaptığını açıklamamaktadır. Diğer bankalar da,
sistemlerinin güvenliğini riske atmamak için ne şekilde bilişim altyapısı kurduğunu deklare
etmemektedir. Küçük ve orta ölçekli şirketler de yıllarca emek vererek oluşturdukları
varlıklarını korumak için bu tür olaylardan ders çıkararak mikro planda da olsa yedekleme
çalışmalarını ihmal etmemelidir.
Stratejinin bir diğer önemli bileşeni de, elbette web sayfalarıdır. Bilgisayar sistemleri
sadece şirket bünyesindeki verilerin yedeklenmesi ile kalmamalıdır. Web sitesi açarak
çalışmalarını internet ortamına aktaran kuruluşlar, sitelerinin bir yedeğini mutlaka web
sunucu haricinde bir ortamda tutmalıdır. İnteraktif web sitesi kurarak müşteri kayıtlarını
internete aktaran şirketler, belirli periyotlarla bu verilerin yedeğini almalıdır. Sadece hacker
saldırılarına karşı önlem almak için değil, web sunucuların başına gelebilecek doğal afet ya
da donanım arızalarının doğurabileceği riski ortadan kaldırmak için de web sitelerinin yedeği
alınmalıdır [ 10 ].
1.4. Risk Yönetimi Fayda – Maliyet İlişkisi
Ülkenin bir çok yerinde, gerek doğal afetler ve gerekse insan eliyle oluşan afetler
( terörist saldırılar gibi ) neticesinde bir çok fabrika veya şirket, faaliyetlerine saatlerce,
günlerce veya daha uzun süreler ara vermek zorunda kalmaktadır. Bu faaliyet kesintisi
sırasında, toplam kesinti süresi kadar mal ve hizmet üretiminin eksikliği bir yana, bu sürenin
uzaması ve stokların erimesi durumunda bir de pazar payı kayıpları muhtemeldir. Yani afetin,
firmalara bir maliyeti vardır ve ne yazık ki bu maliyet genelde çok büyük olmaktadır. Elbette
ekipman kayıpları ve diğer zaiyat sigorta tarafından karşılanabilir. Ancak üretim eksikliği ve
pazar payı kayıpları, bu kapsam dahilinde olmayacaktır. Elbette, afetlere hazırlanmanın da
bir maliyeti vardır. Önemli olan, mal veya hizmet üreten bir kuruluşun, afetin doğuracağı
hasarlar ile, bu hasarları ortadan kaldırma veya azaltmaya yönelik çalışmaların maliyeti
arasında sağlıklı bir ilişki kurabilmesidir.
Afetler için risk yönetiminin, mal ve hizmet üretimine doğrudan faydasının yanısıra,
başka faydaları da vardır. Şöyle ki;
!"Müşteri ve çalışanların hayatlarının korunması
!"Bina ve ekipmanların korunması
!"Yardımcı ünitelerin ve yapısal olmayan elemanların
korunması
!"Çok önemli ekipmanlarda hasarın ve kaybın önlenmesi
!"Sigorta primlerinde tenzilat
Aslında, temelde basit bazı yaklaşımlarla zarar azaltma stratejileri izlemek, afete
hazırlık aşamasına ayrılacak olan yatırım miktarını azaltır. Örneğin;
!"Ekipman yada özellik seçerken, afete daha az açık
olanları tercih etmek ( Örnek : Yapı tipini depreme
dayanıklı seçmek )
!"Afetler için hazırlanmış olan standart ve yönetmeliklere
riayet etmek ( Örnek : Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar
Hakkında Yönetmelik, Yangın Yönetmeliği )
!"Binalarda bazı küçük önlemlerle, yapısal olmayan
hasarlardan meydana gelecek kayıpları engellemek
( Örnek :Tabela, ışıklandırma, dolaplar, masa üzerindeki
bilgisayarlar vb gibi elemanları sabitlemek ve
sağlamlaştırmak )
!"Rüzgarın veya sel suyunun girmesini engelleyici önlemler
almak ( Örnek : Rüzgar panelleri yerleştirmek )
!"Kritik bölüm veya ekipmanı sel sularına karşı yükseltmek
( Örnek : Elektrik jeneratörünü yüksek bir platforma
yerleştirmek )
!"Binaları afete açık yerlere inşa etmemek ( Örnek : Sel
yataklarından veya fay hatlarından kaçınmak )
!"Yaşamsal hatları afetlere karşı güçlendirmek ( Örnek :
Enerji nakil hatlarını yer altına almak )
1.4.1. Warner Bros. Studios Örneği [ 23 ]
Warner Bros. Studios, California Burbank’da 110 dönümlük bir arazi üzerine
kurulu, yaklaşık 10 bin çalışanı bulunan bir kuruluştur. 75 yıldan uzun bir süredir eğlence
sektöründe hizmet vermektedir. Bir çok klasikleşmiş sinema eseri, film serileri, televizyon
dizileri gibi çalılşmaları mevcuttur.
Son 10 yıl içerisinde, bu kuruluşun bulunduğu Burbank, bir çok küçük ve orta
ölçekli depreme maruz kalmıştır. Bunlardan en büyük iki tanesi 1987 Whittier Narrows
depremi (M=5.9) ile 1994 Northridge depremidir (M = 6.8) . Ayrıca bu kuruluşun kampüsü,
Los Abneles Nehri sebebiyle de ciddi su baskını tehtidi altındadır.
1993 yılında, yapısal olmayan zarar azaltma metodları uygulamaya
başlanmıştır. Bilgisayarların ve mobilyaların sabitlenmesi, pencerelerin bantlarla
çevrelenmesi gibi basit bazı önlemler alınmıştır. Bundan 1 yıl sonra, Ocak 1994’de
Northridge depremi meydana gelmiştir. Şirkete bağlı birimler tarafından yapılan “Uygulama
Sonrası Durum Araştırması” sonucunda, şirketin bu basit yapısal olmayan önlemler
sayesinde, 1 milyon dolar tutarında bir zarardan kurtulduğu anlaşılmıştır. Elbette, bu olaydan
sonra zarar azaltma stratejileri, Warner Bros. Studios bütçesinde düzenli olarak yer almaya
başlamıştır.
